Cumhuriyetin İlk Öğretmenlerinden Biri Olan Ahmet Hamdi Tanpınar

#Edebiyat

29 Ocak 2022 - 17:43

73 Okunma

11 Paylaşım

Cumhuriyetin İlk Öğretmenlerinden Biri Olan Ahmet Hamdi Tanpınar

Cumhuriyet neslinin ilk öğretmenlerinden biri olan Ahmet Hamdi Tanpınar, Kadı Hüseyin Fikri Efendi'nin oğludur ve 23 Haziran 1901 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. 24 Ocak 1962 yılında ise doğduğu yerde vefat etmiştir. İstanbul Üniversitesi (Darülfünun-ı Osmani) Edebiyat Fakültesi’nde Yahya Kemal Beyatlı’nın öğrencisidir. Şiir, hikaye, roman, deneme, makale ve edebiyat tarihi gibi birçok türde eser vermiş çok yönlü yazarlarımızdan biridir.

Bir dönem veteriner olmak için Baytar Mektebi’ne gitmiştir. Ancak Yahya Kemal Beyatlı’dan öyle bir etkilenmiş olmalıdır ki mektebi bırakma kararı alır ve 1919 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne başlar. Burada Yahya Kemal Beyatlı başta olmak üzere, Mehmet Fuat Köprülü ve Cenab Şahabeddin gibi edebiyat hocalarından dersler almıştır.

1923 yılında, 22 yaşında mezun olmuştur. Erzurum, Konya ve Ankara'daki liselerde öğretmenlik yaptı. Gazi Terbiye Enstitüsü'nde (Gazi Eğitim Enstitüsü) edebiyat dersleri verdi. 1933'ten sonra İstanbul'da Kadıköy Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Güzel Sanatlar Akademisi'nde sanat tarihi ve estetik dersleri verdi. 1939'da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde yeni kurulan Türk Edebiyatı Kürsüsü profesörlüğüne getirildi. 1942 ara seçimlerinde CHP'den Maraş Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne girmişken, üniversitedeki görevinden de ayrılmıştır.

1946 seçimlerinde tekrar aday gösterilmeyince bir süre Milli Eğitim Müfettişliği yaptı. Güzel Sanatlar Akademisinde tekrar derse girmeye başladı. 1949'da da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne dönüş yaptı. 60 yaşında vefatına kadar öğretmenlik yapmaya devam etti. Ölüm bile Şair Yahya Kemal Beyatlı’dan ayrılmasına izin vermedi ve yanına defnedildi.

Mezar taşında zaman kavramının ne kadar karmaşık ve çok katlı olduğunu düşündüğünü belirten şu dizeler yer almaktadır;

“Ne içindeyim zamanın ne de büsbütün dışında”

Eserlerinde çoğunlukla çağdaşlaşma sürecinde bireyin geleneksel kültürle modern kültür arasında sıkışmasını, bu sıkışma sonucunda yaşadığı çatışmayı, bunun toplum hayatına yansımasını, zaman kavramını, bilinçaltı ve psikolojik tahlilleri, Doğu-Batı sorununu, geçmişe özlemi ve rüya temasını işleyen Ahmet Hamdi Tanpınar, şiirlerinde musiki harmoniye çok önem vermiştir.